وقتي دانش آموزان به سني مي رسند كه مي توانند وارد فعاليت هاي گروهي شوند ، مي توان خصلت هاي منفي آنان را به خوبي تشخيص داد . حال ما معلمان دوره ابتدايي چگونه مي توانيم اين خصلت هاي منفي را از بين ببريم ؟

  شاخص هاي اصلي كودكان دوره ي ابتدايي :

-        كودكي كه تمايل به برقراري ارتباط با هم كلاسي هاي خود را ندارد و با آن ها نمي جوشد .

-        كودكي كه در فعاليت گروهي شركت مي كند ، اما مي ترسد براي نماينده بودن داوطلب شود .

-    كودكي كه هم سن و سالان خود را اذيت مي كند و واكنش هاي غيرعادي دارد . مثلاوقتي او را تنبيه مي كنيم ، به جاي آن سر را پايين بيندازد و ناراحت شود ، شروع به خنديدن مي كند .

       شما معلمان محترم ممكن است در كلاس با دانش آموزاني كه يكي از اين سه حالت يا حتي تركيبي از اين ها را دارند ، برخورد كنيد ،  براي ساده تر شدن مطلب هر مورد را جداگانه بررسي مي كنيم .

كودكان غمگين و تنها :

           در مورد اين نوع بچه ها بايد رفتاري ملايم به كاربرد و احساس ارزشمند بودن را در آن ها زنده كرد . اين كودكان به پيام هاي  مثبت از جانب ما نياز دارند . بنابراين مي توانيد با نگاه محبت آميز ، نوازش كردن و يا در آغوش گرفتن ، اعتماد آن ها را جلب كرد . هر روز صبح ، با سلامي گرم از آن ها استقبال كنيد ؛( سلام مريم جان ! خوش حالم كه مي بينمت .) البته سعي كنيد رفتارتان طوري نباشدكه به نظر مصنوعي بيايد . اگر اين رو را با صبر و حوصله چند هفته اي به كار بگيريد ، تاثير آن را به وضوح خواهيد ديد . كودك با آرامش بيشتري در كلاس مي نشيند ، تكاليف خود را به شما نشان مي دهد ، وقتي بچه هاي كلاس را نگاه مي كنيد به رويتان لبخند مي زند و ديگر در گوشه اي ساكت نمي نشيند ، بلكه خيلي راحت با شما حرف مي زند .

كودكاني كه اعتماد به نفس ندارند :

          در مورد اعتماد به نفس كودكان ، چند موضوع بسيار مهم وجود دارد . اولين و مهمترين آن ها ، عشق ورزيدن و ارزش نهادن والدين به كودكان است . والديني كه با تحقير و تنبيه مداوم ، كودك را سرزنش مي كنند و يا به دليل وجود فرزندي نورسيده او را مدتي به حال خود مي گذارند ، ناخودآگاه اعتماد به نفس فرزند خود را خدشه دار مي كنند .

 هم زمان با رشد كودك ، عوامل ديگري هم براي او از اهميت  برخوردار مي شوند :

-        موفقيت در مدرسه                        -   حفظ دوستي ها

-        توانايي دوست داشتن                     رفع ظاهر و .....

اين عوامل تاثير عميقي بر خود انگاره كلي كودك و حس اعتماد به نفس او دارد .

اكثر بچه هايي كه تحقير مي شوند ( حداقل يكي از هر ده نفر ) ديگر خود را قبول ندارند و مي گويند : « من احمقم » « من نمي توانم » « من كودن هستم »

         براي از بين بردن اين حالت ها و جبران اشتباهات گذشته ، بايد شروع به تائيد و تصديق فرزند خود كنيد و با پيام هاي مثبت ، اعتماد به نفس را به او بازگردانيد . براي مثال : «‌تو تكليفت را خيلي خوب انجام دادي » «‌عقيده ات در كشيدن نقاشي عالي است » « از اين كه بچه اي مثل تو دارم خوش حالم » «‌سلام فرند خوبم »

         اين جملات را بايد به آرامي و مهرباني به كودك بگوييد و به خاطر داشته باشيد به جاي انتقاد ، مستقيما چيزي را كه مورد نظرتان است ، از او بخواهيد . به طور مثال ، به جاي آنكه بگوييد : « مريم ، تو چقدر فراموشكاري » مي توانيد از او بخواهيد كه « همين حالا برو كيفت را بياور » سعي كنيد هميشه با بچه ها رو راست باشيد و اگر خسته و بي حوصله هستيد سراغ انتقاد كردن از بچه ها نرويد ، فقط بگوييد كه به استراحت نياز داريد . مطمئن باشيد آن ها احساس شما را بيش از آن چه تصور مي كنيد ، درك مي كنند و رعايت حال شما را نيز خواهند كرد .

كودكاني كه هم سن و سال خود را اذيت مي كنند و پرخاشگرند :

         برخي از بچه ها عادت به مردم آزاري دارند . آن ها روش آزار و اذيت را بر اي ارتباط با بچه هاي ديگر انتخاب مي كنند و متاسفانه با ملايمت و برخورد آرام نمي توان به اين رفتار خاتمه داد . در برابر اين دسته از كودكان ، بايد قاطع و محكم بود . البته نبايد عصباني شد يا از كلمات تحقيرآميز استفاده كرد . ولي كوتاه آمدن هم جايز نيست . نگاه كردن مستقيم در چشم هاي كودك  و ضربه اي محكم به شانه ي او مي تواند كارساز باشد . لحن صحبت بايد آمرانه و جدي باشد : « همين حالا تمامش كن » « بنشين و همين حالا غذايت را تمام كن »  « مي خواهم الان تكاليفت را انجام دهي » « ديگر هيچ وقت نمي خواهم چنين كلماتي  را از دهانت بشنوم .»

         بايد ازعان كرد كه در يك  كلاس سي نفري زير نظر داشتن سطح يادگيري دانش آموزان و علاوه بر آن ، وضعيت روحي بچه ها كار آساني نيست . اما براي آن دسته ازمسئولان مدرسه كه واقعا به بچه ها عشق مي ورزند و دلشان مي خواهد وظيفه و تعهد خود را به نحو احسن انجام دهند رهنمودهايي داريم :

·    به كارگيري هرگونه جمله تحقير آميز را در كلاس خود قطع كنيد و براي كنترل بچه ها و ايجاد نظم از روش برخورد قاطعانه استفاده كنيد .

·     وقتي از برخورد با مشكلات بچه ها خسته و عصبي مي شويد از روش هاي معقول و منطقي استفاده نماييد و در اين حالت بيشتر سكوت اختيار كنيد .

·    نگذاريد تلاش براي حل مسائل دانش آموزان ، شما را طوري تحت تاثير قرار دهد كه خودتان را فراموش كنيد . بچه ها به يك معلم سرحال و سالم نياز دارند .